ಪ್ಯಾಲಿಯೋಲಿಥಿಕ್ ಕಾಲದ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ

ಯುರೋಪ್ ಖಂಡದಲ್ಲಿ ಕಲೆಯ ಇತಿಹಾಸದ ತಳ ನಮಗೆ ದಕ್ಕುವುದು  ಪ್ಯಾಲಿಯೋಲಿಥಿಕ್ ಕಾಲ (ಕ್ರಿ.ಪೂ ೨೫,೦೦೦) ವೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಶಿಲಾಯುಗದ ಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ. (ಕ್ರಿ.ಪೂ ೫೦,೦೦೦ ದಿಂದ ಕ್ರಿ.ಪೂ ೮೦೦೦ ದ ನಡುವಿನ ಕಾಲವನ್ನು ಶಿಲಾಯುಗದ ಪ್ಯಾಲಿಯೋಲಿಥಿಕ್ ಪ್ರಾರಂಭದ ಕಾಲ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ.) ಈ ಕಾಲದ ಜನರು ನಿರಂತರ ವಲಸೆಗಾರರಾಗಿದ್ದು ಅವರ ಈ ವರ್ತನೆಗೆ ಆಹಾರದ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿನ ಅಸಮತೆಯೇ ಕಾರಣವೆಂದು ತರ್ಕಿಸಲಾಗಿದೆ. ಗುಂಪು ಗುಂಪಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಇವರುಗಳು ಗುಹೆಗಳಲ್ಲಿ, ಚಿಕ್ಕ ಪುಟ್ಟ ಕಲ್ಲು, ಮರದ ಸಂದುಗಳಲ್ಲಿ, ಮಣ್ಣು-ಮರಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದ ಗುಡಿಸಲುಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದುದಕ್ಕೆ ಆಧಾರಗಳಿವೆ.
ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ ಕಲೆಯೆಂಬುದು ಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡಿತೆನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಈ ಕಾಲದ ಕಲಾವಿದರು ಕಲ್ಲು, ಮಣ್ಣು, ದಂತ, ಮೂಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಮನುಷ್ಯರ ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಶಿಲ್ಪಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾಕೃತಿಕವಾದ ವಸ್ತುಗಳ ರಚನೆಗೆ ಸಾಮ್ಯವೆನಿಸುವಂತೆ ಇರುತ್ತಿದ್ದವು ಮತ್ತು ಸುಲಭವಾಗಿ ಒಂದೆಡೆಯಿಂದ ಮತ್ತೊಂದೆಡೆಗೆ (portable) ಒಯ್ಯುವ ಹಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಅಲ್ಲದೇ ಅಪಾರ ಕೌಶಲ್ಯಪೂರಿತವೂ ಆಗಿದ್ದವು.

 ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿರುವ ಪ್ಯಾಲಿಯೋಲಿಥಿಕ್ ಕಾಲದ ಮಹಿಳೆಯ ಶಿಲ್ಪ ವಿಯೆನ್ನಾದ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಇತಿಹಾಸ ವಸ್ತು ಸಂಗ್ರಹಾಲಯದಲ್ಲಿದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ‘Venus of Willendorf’  ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಶಿಲ್ಪವು ಆಸ್ಟ್ರಿಯಾದ ವಿಲ್ಲೆಂಡಾರ್ಪ್ ಎಂಬ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಉತ್ಖತನದಲ್ಲಿ ದೊರೆತದ್ದಾಗಿದೆ. ಕ್ರಿ.ಪೂ ೨೫,೦೦೦ ದಿಂದ ಕ್ರಿ.ಪೂ ೨೧,೦೦೦ ದ ನಡುವಿನ ಶಿಲ್ಪ ಇದಿದ್ದಿರಬಹುದೆಂದು ಅಂದಾಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಶಿಲ್ಪ ೧೧.೫ ಸೆಂ. ಮೀ ಗಳಷ್ಟು ಎತ್ತರವಿದ್ದು ಆ ಕಾಲದ ಯಾವನೋ ಒಬ್ಬ ನುರಿತ ಶಿಲ್ಪಿಯಿಂದಲೇ ಇದು ತಯಾರಾಗಿರಬಹುದು. ಏಕೆಂದರೆ ಲೈಮ್‌ಸ್ಟೋನ್ ನಿಂದ ತಯಾರಾದ ಈ ಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಉಪಕರಣಗಳು ಅಂದರೆ ಚಾಕು ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದ್ದು, ಕೆತ್ತನೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಉಜ್ಜಿ ಅದಕ್ಕೆ ಮೆರಗು ಕೊಡಲಾಗಿದೆ. ಇನ್ನುಳಿದಂತೆ ಈ ಶಿಲ್ಪವು ಮೂಲಭೂತವಾಗಿ ವೃತ್ತಾಕಾರಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರವಾದ ಅವಯವಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿರುವ ಮಹಿಳೆಯ ತಲೆ, ಸ್ತನಗಳು, ತೊಡೆ, ಹೊಟ್ಟೆ ಮತ್ತು ಸೊಂಟದ ಕೆಳಗಿನ ಭಾಗವು ಇದಕ್ಕೆ ಪುಷ್ಟಿ ನೀಡುವಂತಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಈ ಭಾಗಗಳೇ ಢಾಳಾಗಿ ತೋರುತ್ತದೆ. ಕಲಾವಿದನ ಈ ಮಾದರಿಯ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ನಾವು ಊಹಿಸಬಹುದೇ ಹೊರತು ಅದನ್ನು ಹೀಗೆಯೇ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಈ ಶಿಲ್ಪದ ಮೇಲಿನ ಅಧ್ಯಯನವು ಇದನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ದೇವತೆ ಎಂದು ತರ್ಕಿಸಿದೆ. ಈ ಶಿಲ್ಪವನ್ನು ಇಂದಿನ ಕಲಾವಿದನ ಶಿಲ್ಪದೊಡನೆ ಹೋಲಿಸಿ ಅಂತಹ ಉತ್ತಮ ಕೆತ್ತನೆ ಇದಲ್ಲವೆಂದು ಭಾವಿಸಬಹುದಾದರೂ ಮಾನವನ ಮೊತ್ತ ಮೊದಲ ಪ್ರಯೋಗವೆಂದು ಹುಬ್ಬೇರಿಸಬಹುದು.     -ಸುಗಂಧ

ಕಲೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ಎರಡು ಮಾತು

ಕಲೆಯ ಅಗತ್ಯ ನಮಗೆ, ನಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರಿಸುತ್ತದೆ. ದೃಶ್ಯ ಕಲೆಯ ಇತಿಹಾಸದ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಬಂದಲ್ಲಿ ಕಲೆಯ ಇತಿಹಾಸದ ಕುರಿತಾದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯು ಪುರಾತನ ಇಲ್ಲವೇ ನಂತರದ ಜನಾಂಗಗಳ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸ್ಥೂಲವಾದ ಪರಿಚಯಕ್ಕೆ ಅತ್ಯವಶ್ಯ ಅಲ್ಲದೇ ಬರವಣಿಗೆಯ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು ಮತ್ತು ಆ ಕುರಿತಾದ ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿರದ ಕಾಲದ ಜನಜೀವನದ ಚಿತ್ರಣವನ್ನೂ ಇವು ನೀಡುತ್ತವೆ.
ಈ ಎಲ್ಲಾ ಸಂಗತಿಗಳು ಒತ್ತಟ್ಟಿಗಿರಲಿ. ಕಲೆಯ ಕುರಿತು ಇರುವ ನಂಬಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದದ್ದೆಂದರೆ ಕಲೆ ಎನ್ನುವುದು ನಮ್ಮ ಭಾವನೆಗಳನ್ನು, ಆಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು, ಯೋಚನೆಗಳನ್ನು ಹೊರಹಾಕುವ ಕಿಟಕಿ ಎಂಬುದು.
ಜಗದ್ವಿಖ್ಯಾತ ಚಿತ್ರ ಕಲಾವಿದ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ವ್ಯಾನ್ ಗೋ ನ ಈ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಗಮನಿಸಿ.
ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ವ್ಯಾನ್ ಗೋ, ಸ್ವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿ ಚಿತ್ರ, ೧೮೮೮, ತೈಲ ವರ್ಣ ಚಿತ್ರ (೬೫.೫-೫೦.೫ ಸೆಂ.ಮೀ) ರಿಜ್ಷು ಮ್ಯೂಸಿಯಂ, ಆಮ್ಸ್ಟರ್ ಡ್ಯಾಮ್
ವ್ಯಾನ್ ಗೋ ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ಅದೆಷ್ಟರ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರಭಾವಿತನಾಗಿದ್ದ ಎಂಬುದನ್ನು ನಾವು ಈ ಚಿತ್ರ ನೋಡಿ ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಗೋ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಬಿಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ತಾನು ಬಿಡಿಸುತ್ತಿರುವ(ನಮಗೆ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ) ಚಿತ್ರದ ಹಿಂಬಾಗದಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ. ಆ ಚಿತ್ರ ನಮಗೆ ಕಾಣಿಸದಿದ್ದರೂ ಅದನ್ನು ಕೂಡ ವ್ಯಾನ್ ಗೋ ನ ಸ್ವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿ ಚಿತ್ರ ಎಂದು ತರ್ಕಿಸಬಹುದು. ನಮಗೆ ಕಾಣುವ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಗೋ ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಪ್ಯಾಲೆಟ್ ಮತ್ತು ಒಂದಿಷ್ಟು ಬ್ರಷ್ ಗಳಿವೆ. ಮತ್ತು ಆ ಬ್ರಷ್, ಪ್ಯಾಲೇಟ್‌ಗಳಿಗೆ ಮೆತ್ತಿಕೊಂಡಿರುವುದು ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ಬಳಸಿದ ಬಣ್ಣಗಳೇ ಎಂಬುದು ವಿಶೇಷ. ಪ್ಯಾಲೇಟ್‌ನ ಮಧ್ಯಕ್ಕೆ ಕೇಸರಿ ವರ್ಣವಿದ್ದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಚಿತ್ರದ ಸರಿಸುಮಾರು ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಂದರೆ ವ್ಯಾನ್ ಗೋ ನ ಗಡ್ಡದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅದು ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇದೇ ಬಣ್ಣದಲ್ಲ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಗೋ ತಾನು ರಚಿಸುತ್ತಿರುವಂತೆ ತೋರಿಸಿಕೊಂಡ, ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಅವನೆದುರಿಗಿರುವ ಚಿತ್ರದ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಹೆಸರಾದ ವಿನ್ಸೆಂಟ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತುತ ಚಿತ್ರ ರಚಿಸಿದ ವರ್ಷವಾದ ೮೮ ನ್ನು ನಮೂದಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾನ್ ಗೋ ಕೌಶಲ್ಯ ಸಹಿತವಾಗಿ ತನ್ನ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಈ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ಕಲೆಯೆಂಬುದು ಮನೋರಂಜನೆಯ ಕೈಕರಣವೆಂದು ಗಣಿಸದೇ ಭಾವಾಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಾಧ್ಯಮವಾಗಿಯೂ ಗುರುತಿಸಬಹುದು- ಸುಗಂಧ